Büyük travma! ʹKeşke benim babam ölseydi!ʹ

Faciadan sonra yardım kazası Soma faciasının üzerinden 5 ay geçti ancak yaralar bir türlü sarılamadı... Boğaziçi Üniversitesi raporunda, Soma’da babasını kaybeden çocuklarla diğer çocuklar arasında ‘hediye’ kavgası yaşandığına dikkat çekildi ‘Olumsuz etkilenecekler’ * “Psikologlar ve eğitimciler sıklıkla ‘babanın ölümü’ ile ‘hediye verilmesi’ arasında yanlış bir bağ kurulmuş olabileceğini söylüyorlar. Anlatılanlar, babasını kaybetmiş ve hediyelere boğulan çocuklarla hediye getirilmeyen, ailesinde kayıp olmayan çocuklar arasındaki doğal arkadaşlık zedelenmiş; hediye getirilmeyen çocuk bir diğerini kıskanmaya ve ona kötü duygular beslemeye başlamış. Bizi çok sarsan bir ifadeyi burada aktarmak, yapılan yardımların olumsuz etkisini göstermek açısından doğru olacaktır. Aynı köyden babasını kaybetmiş ve babası sağ kurtulan 2 arkadaş, birine sürekli hediye gelip diğerine hiç gelmemesi üzerine tartışıyor ve babası kurtulan çocuk diğerine, ‘Keşke benim de babam ölseydi de ben de bu kadar çok hediye alsaydım’ diyor.” * “8-10 yaşındaki erkek çocuklarına evin erkeği rolünün, bazı ailelerde sözlü olarak verildiğini gözlemledik. Çocuklarda bu yaşta alınması gerekecek bu ağır sorumluluğun onları olumsuz etkileyeceğini düşünmekteyiz.” * Maden işçisi: “Burada iki katliam yaşandı. Maden katliamı ve yardım katliamı.” ‘Büyüdüklerinde farkına varacaklar’ Soma’da maden faciası sonrasında yapılan çalışmalarda yer alan Türkiye Psikiyatri Derneği’nden Manisa Tabip Odası eski Genel Sekreteri Psikiyatr Şahut Duran çocukların yaşadığı travmayı şöyle anlattı: “Çocukların soyut düşünme kavramları tam gelişemediği için ölümün soyut anlamını bilmiyor, anlayamıyorlar. ‘Başka yere gitmiştir’ diye düşünüyor. Diğer yandan somut olarak daha önce hiç görmediği kadar ilgi gördü, hediye alması ön plana çıktı. Ben hâlâ Soma’da AKUT dönemin atlatıldığını düşünmüyorum. Çocuklarla hâlâ ilgileniliyor. Umarım sağlıklı şekilde atlatılabilir. Büyüdüklerinde olanların farkına varacaklar. Onlar yası daha farklı yaşarlar. Babası ölmeyen çocuklar da aynı şekilde somut düşünce yapısında düşündükleri ve ölümü anlayamadıkları için, arkadaşına gelen hediyeyi kıskanıyor. Bu acının Türkiye tarafından sürekli sahiplenilmesi gerekir ki acı hafiflesin. Gönüllü çalışmalar ise devam ettiriliyor.” ‘Hepimiz suçluyuz’ Çalışmalarda yer alan Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Fikret Adaman, oradaki yaşadıkları deneyimleri ve gözlemlerini şöyle aktardı: “Bizi en çok işçilerin şu anlatımı etkiledi, ‘Madenden çıktığımızda birbirimize geçmiş olsun diyoruz.’ Çok çarpıcı bir şey, kaza riskinin bu kadar yüksek olduğu bir yerde çalışılıyor olması, bunun kanıksanmış olması bizi etkiledi. Bununla bağlantılı olarak herkes, ‘Büyük bir kaza olacaktı, bekliyorduk’ ifadelerini kullandı. Türkiye’de iş kazaları çok yüksek. Soma’yı gündemde tutmak istiyoruz. Kanıksanan bir durum var, burada hepimiz suçluyuz. Derdimiz derinlere inerek çalışma yapmak. Yardım meselesini hak kapsamında görmek lazım.” Burcu Ünal/Milliyet